به گزارش روشنای راه، اکرم رمضان زاده مشاور خانواده در این باره می گوید: هر اجتماعی از وجود دو سیستم حیاتی مهم در ساختار خود نشأت می گیرد یکی سیستم اقتصادی و دیگر سیستم خانواده و هر دو عامل برهم و بر دیگر زیر سیستم ها تاثیرات آشکار دارد و ایجاد سیستم خانواده از شروع ازدواج و ایجاد یک خانواده هسته ای بین زوجین شکل می گیرد .ازدواج بیشتر یک مفهوم اجتماعی است تا مفهوم روانشناختی . آنچه که از دید ما مشاور ها کارکرد ازدواج را دارد یک رابطه عاطفی و معنادار محسوب می شود ازدواج سالم و موفق پایه و بنیاد بسیار کارآمدی برای ایجاد خانواده‌ای شادکام در جهت منافع مشترک اعضا ایجاد می کند و به تبع آن با استحکام جامعه بزرگتر آن در یک کشور هم بستگی دارد.
اکرم رمضان زاده افزود: ازدواج از جمله یکی از پیچیده ترین روابط درون فردی ست که با مقوله فرهنگ ،قوانین ،قواعد اجتماعی، زاد و ولد، کشش و میل جنسی و نیازهای عاطفی و تعلق در ارتباط مستقیم است.
از این رو پرداختن به این مقوله واجد اهمیت خاصی است . هدف از ازدواج تشکیل یک گروه جدید با هماهنگی و همیاری زوج و خانواده های پیرامونی آنهاست،چرا که این گروه منافع مشترک و رابطه ای مبتنی بر گذشته ،حال و آینده مشترک خواهند داشت و به همین دلیل حفظ منافع سالم این گروه یکی از اهداف مهم این تشکل ها می باشد.
تاریخچه مشاوره ازدواج
تا بیش از نیمه دوم قرن هجدهم، اغلب مردم به خاطر عشق ازدواج نمی کردند و ازدواج معمولاً دلایل سنتی و گاه علتی چون مسائل سیاسی ،اجتماعی و یا اقتصادی داشت و خانواده تعیین می کرد که فرزند با چه کسی ازدواج کند. اولین مشاوره های ازدواج توسط کشیشان در کلیساها ارائه می‌شد .به مرور و به دنبال مدرنیته شدن جوامع ،انتظارات افراد از ازدواج نیز تغییر کرده و آموزش های پیش از ازدواج به تازگی در میان جوامع به جهت افزایش رضایتمندی و کارآمدی در یک ارتباط باثبات و پایدار رواج یافته است .و اولین سوابق آموزشی پیش از ازدواج به سال های ۱۹۳۰ برمیگردد.
لزوم مشاوره پیش از ازدواج
با توجه به تعارضات و مشکلات ازدواج و فراوانی طلاق یک سوال پیش می آید . آیا ازدواج با ماهیت انسان می سازد یا انسان خود را مجبور به این کار می کند ؟
با توجه به اشتراکات فیزیولوژی انسان با بقیه گونه جانداران در بخش
روان نهادی و ذهن نهادی: به طور غریزی نیاز به پیوند و بقا وجود دارد ،اما تفاوت آن با قابلیت بالقوه ادراک ویژه انسان در تربیت
روان عاطفی و ذهن ادراکی: که مرکز یادگیری آن در سیستم کورتکس انسان وجود دارد می توان به تفاوت انتظارات ارضا نیاز به پیوند و عشق و تعلق در گونه انسان پی برد .بنابراین نقش آموزش و یادگیری یکی از بارزترین و اثرگذارترین فاکتورها برای ازدواج سالم و شاد کام است .یکی از بهترین زمان ها برای ایجاد شانس موفقیت در این رابطه پایدار، دادن آگاهی و مهارت برای پی ریزی از زمانی شروع می شود، که هنوز الگوهای منفی و تنش ها شکل نگرفته و بروز نکرده اند،( به قول معروف پیشگیری بهتر از درمان است). و نقش یک متخصص زوج قبل از ازدواج ایجاد یک چشم انداز دقیق و شفاف برای چگونگی سپری کردن رابطه سالم و رفع موانع در صورت بروز احتمالی تعارضات می باشد.
اکرم رمضان زاده مشاور خانواده در ادامه بیان کرد: به دلیل اینکه مشاوره ازدواج یک فرایند تصمیم گیری می باشد پس قاعدتا شامل فاکتورهایی است که به کمک یک متخصص بهتر می‌توان آنها را ارزیابی کرد .رابطه زوجی شامل یک سری نگرش های فردی، یکسری اشتراکات و همچنین یک سری مهارت است ،و چون یک مفهوم اجتماعی است به شدت تحت تاثیر فرهنگ است ،و نظریه خاصی به تنهایی نمی تواند این نیاز را پوشش دهد .
وی تصریح کرد: در انتظارات منطبق با رشد تکنولوژی و مدرنیته شدن جوامع و حیطه های فردیت افراد، الگوی ثابت رابطه زوجی، فقط سازگاری و عدم متارکه مد نظر نیست، که این مدل همان الگوی ازدواج های سنتی رایج بوده و امروز کارایی چندانی ندارد .در مشاوره پیش بینی اینکه چقدر این ازدواج پتانسیل رشد ، شادکامی و پیشرفت برای زوجین داردلحاظ می شود.
در مشاوره تخصصی مدرن نگاه حداقلی به شرایط موجود و تبدیل بدیهیات به امتیاز می تواند خطای بزرگی محسوب شود، چرا که در گذار فرهنگی دیگر بدیهیات اولیه برای افراد جذابیت لازم را ایجاد نمی کند .
خانواده موفق از دیدگاه سیستمی خانواده است که در این رشد گروهی به تک تک اعضا نیز اجازه رشد فردی می دهد و این شیوه همبستگی سازگارانه با برآورده کردن نیاز فردیت افراد نیز دارد.
در مجموع این که مشاوره پیش از ازدواج راهی برای آموزش و پیش‌بینی رضایت در آینده خواهد داشت.
اکرم رمضان زاده مشاور خانواده مراحل مشاوره و سنجش آیتم های مورد نظر در ازدواج را مطرح کرد:
■یکی از وظایف متخصص مشاوره ازدواج کمک به خودشناسی ،سنجش افراد و برآورد امکانات لازم یادگیری مهارت ها ،برای ورود به حیطه انتخاب رابطه زوجی و خانواده است. منظور از آمادگی یعنی طرفین رابطه به بلوغ مناسب در سطوح مختلف رسیده باشند که به اختصار به آنها خواهیم پرداخت.
■آیتم اول سن ازدواج است که تابع سن تقویمی است ازدواج در سنین پایین زیر ۲۰ سالگی معمولا ریسک نارضایتی زناشویی را بالا می برد .
دوم بلوغ فیزیولوژیکی و سلامت جنسی طرفین است بررسی میزان کافی از جذابیت ظاهری و جنسی طرفین مطابق با الگوهای ذهنی آنها که رابطه مستقیمی با رضایت زناشویی خواهد داشت.
■ بررسی بلوغ اقتصادی و میزان درآمد زایی و مدیریت مالی دوطرف که در اصطلاح به این آیتم عقل معاش گفته می شود . داشتن درآمد کافی تنها شرط خوشبختی و رضایت ازدواج نیست اما نداشتن امنیت اقتصادی همبستگی مستقیمی با ناکامی و بدبختی دارد و سنجش نوع انتظارات دو طرف از مدیریت مالی ،تقسیم منابع مالی و چگونگی مصرف و سرمایه گذاری در ابتدای مسیر کمک موثری به رفع بلاتکلیفی ها و تعارضات زوجین در این حیطه خواهد داشت.
■ تطابق آموزه های دینی، فرهنگی ،سنت‌ها و آداب، میزان تحصیلات و همسویی بحث ارزش ها و اعتقادات دو طرف.
■ سنجش ویژگیهای شخصیتی مانند برونگرایی و درونگرایی و فاکتورهای دیگر روانشناختی که درصد سازگاری شخصیتی مشخص شود و اگر شکی به اختلالات شخصیتی باشد حتماً بررسی و ارزیابی شود که زوجین با آگاهی به این آیتم ها و در صورت لزوم درمان و نوع تصمیم گیری برای ادامه رابطه مسیر پیشرو را ادامه دهند.
■ ارزیابی بلوغ اجتماعی فرد یعنی میزان سازگاری و درک فرد از دنیای تجرد و تاهل، علائق اجتماعی دو طرف و درک میزان محدودیت ها، حریم ها، خط قرمزها های رابطه، حیطه های تفرد .
■ارزیابی بلوغ عاطفی که تابع سن روانی افراد است که شامل شناخت هیجانات، مدیریت هیجانات و ابراز سالم آنها می‌باشد .
■ارزیابی میزان مهارت افراد در حل مسئله ،مدیریت تعارض ها
مدیریت استرس ،مدیریت خشم و آموزش های لازم به زوجین در جهت غنی سازی روابط .
■میزان ارزیابی تمایزیافتگی زوج ها از خانواده اصلی
■بررسی نکات فردی حائز اهمیت مثل ساعات بیولوژیکی افراد برای فعالیت روزانه یا رابطه زناشویی ،فعالیت‌های مشترک دیگر ،نحوه سپری کردن اوقات فراغت ،دیدگاه‌های دو طرف در مورد همه مسائل مانند داشتن فرزند نحوه فرزندپروری نحوه تعاملات با خانواده های پیرامونی و نکات مهم دیگر.....
به هر صورت مشاوره پیش از ازدواج راهی مطمئن تر برای آگاه ساختن زوجین از مسیر پیش رو و چالش های آن است.
