به گزارش روشنای راه، رسانه‌ها می‌توانند به‌عنوان ابزاری مؤثر در ایجاد انسجام اجتماعی و ترویج مفاهیم مشترک بین اقشار مختلف جامعه عمل کنند. اما پرسش مهم آن است که رسانه‌ها چگونه می‌توانند این نقش را به‌طور مؤثر ایفا کنند و آیا هم‌اکنون رسانه‌ها در مسیر تقویت وحدت ملی گام برمی‌دارند یا نه؟

ایجاد فضایی برای گفت‌وگوی ملی: رسانه‌ها می‌توانند بستری برای گفت‌وگو و تبادل نظر میان گروه‌های مختلف جامعه ایجاد کنند. این گفت‌وگوها می‌توانند شامل مباحث فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی باشند که در آن نظرات مختلف بیان و بررسی می‌شود. با این کار، رسانه‌ها می‌توانند به مردم کمک کنند تا هم‌دیگر را بهتر درک کرده و از اختلافات موجود عبور کنند. به‌عنوان مثال، رسانه‌های ملی می‌توانند با برجسته‌سازی تجربیات مشترک و چالش‌های ملی، درک متقابل بین اقوام، مذاهب و فرهنگ‌های مختلف را تقویت کنند.

تقویت هویت ملی مشترک: رسانه‌ها باید در راستای ترویج هویت ملی و تقویت ارزش‌های مشترک که مورد تایید اکثریت جامعه هستند، عمل کنند. ترویج مفاهیمی چون «ایرانیت»، «اسلامیت» و «انقلاب اسلامی» می‌تواند وحدت ملی را تقویت کرده و مردم را حول مفاهیم مشترک متمرکز کند. همچنین، رسانه‌ها می‌توانند به نقش هر فرد در جامعه و مشارکت آنها در توسعه و پیشرفت کشور تاکید کنند. این تقویت هویت ملی می‌تواند مانع از بروز شکاف‌ها و اختلافات اجتماعی شود.

کاهش تنش‌های قومی و مذهبی: با توجه به تنوع قومیتی و مذهبی در ایران، رسانه‌ها مسئولیت ویژه‌ای در جلوگیری از تشدید تنش‌ها و اختلافات دارند. آنها باید با دقت به موضوعات حساس پرداخته و از تحریک احساسات قومی یا مذهبی اجتناب کنند. رسانه‌ها می‌توانند با برجسته‌سازی نقاط مشترک و پرهیز از بیان تفاوت‌ها در ابعاد منفی، در کاهش تنش‌های اجتماعی مؤثر واقع شوند. همچنین، آنها می‌توانند به‌طور فعال در ایجاد فضایی برای گفت‌وگوی صلح‌آمیز بین اقوام و مذاهب مختلف نقش داشته باشند.

آگاهی‌بخشی و آموزش همبستگی اجتماعی: رسانه‌ها می‌توانند در راستای تقویت همبستگی اجتماعی با تولید محتوای آموزشی در مورد حقوق شهروندی، مشارکت اجتماعی و اهمیت همدلی و همکاری میان مردم، به آگاهی‌بخشی جامعه بپردازند. ایجاد کمپین‌های اجتماعی که مردم را به کمک به یکدیگر، به‌ویژه در شرایط بحرانی، دعوت کند، می‌تواند باعث افزایش حس مسئولیت‌پذیری اجتماعی و تقویت پیوندهای اجتماعی میان افراد جامعه شود.

توسعه فرهنگ صلح و همکاری: رسانه‌ها می‌توانند با ترویج فرهنگ صلح، همدلی و همکاری به‌جای تفرقه، به تقویت همبستگی اجتماعی کمک کنند. برنامه‌های تلویزیونی، فیلم‌ها، مستندها و تولیدات رسانه‌ای که بر جنبه‌های مثبت همکاری، احترام متقابل و هم‌افزایی در جامعه تأکید دارند، می‌توانند در تغییر نگرش‌های منفی و ایجاد فضایی برای وحدت تأثیرگذار باشند.

رسانه‌ها با استفاده از قدرت خود در اطلاع‌رسانی، آموزش و فرهنگ‌سازی می‌توانند به‌طور مؤثر در تقویت وحدت ملی و همبستگی اجتماعی در ایران عمل کنند. این امر نیازمند سیاست‌گذاری‌های درست، پایبندی به اصول حرفه‌ای، و توجه به تنوع و تفاوت‌های موجود در جامعه است. رسانه‌هایی که در راستای ترویج گفت‌وگوی ملی، تقویت هویت مشترک، کاهش تنش‌ها و آموزش همبستگی اجتماعی حرکت می‌کنند، می‌توانند نقش مهمی در حفظ انسجام جامعه و ارتقاء روابط اجتماعی ایفا کنند.

با وجود چالش‌ها و مشکلات موجود، رسانه‌های ایران همچنان می‌توانند با بهره‌گیری از ظرفیت‌های خود، در تقویت وحدت و همبستگی ملی گام‌های مؤثری بردارند و باعث ایجاد جامعه‌ای یکپارچه و همدل شوند.

نویسنده: محمود عزیزی