محمد زمانیان، رئیس موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر وزارت جهاد کشاورزی:
حرکت کشاورزی ایران بهسوی نظامهای کمنهاده و پایدار
رییس مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر وزارت جهاد کشاورزی، استفاده از نظامهای زراعی بومسازگار را راهکاری مؤثر برای مقابله با چالشهای ناشی از تغییر اقلیم، کمآبی و فقر خاک عنوان کرد و بر ضرورت توسعه این رویکرد در بخش کشاورزی کشور تأکید کرد.
به گزارش روشنای راه، محمد زمانیان با اشاره به تغییر رویکردهای تحقیقاتی این مؤسسه اظهار داشت: مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در سال گذشته و با تمرکز بر مسائل «بهزراعی»، اقدام به تشکیل کارگروه تخصصی نظامهای زراعی کرده است.
وی افزود: هدف از تشکیل این کارگروه، بررسی تخصصی مسائل بهزراعی و بهکارگیری همزمان دستاوردهای تحقیقاتی و اصلاح نژادی در نظامهای مختلف زراعی است که با مشارکت کارشناسان حوزههای خاک و آب، گیاهپزشکی و فنیمهندسی و متناسب با شرایط متنوع اقلیمی کشور دنبال میشود.
زمانیان با اشاره به اجرای پروژههای پژوهشی در این حوزه گفت: در همین راستا، پروژه ارزیابی توالیهای زراعی مختلف در دو نظام زراعی مرسوم و کمنهاده مبتنی بر گندم با هدف کاهش مصرف آب، افزایش بهرهوری و ارتقای عملکرد در دو منطقه کرج و مشهد در حال اجراست.
رییس مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر خاطرنشان کرد: نخستین سال این پروژه در مزرعه تحقیقاتی ۴۰۰ هکتاری مؤسسه و با کشت گندم بهعنوان محصولی اساسی و راهبردی آغاز شده است.
وی با بیان اینکه این طرح ماهیتی تحقیقی ـ توسعهای دارد، افزود: پروژه در قالب بستری مشترک و با بهرهگیری از تخصصهای متنوع از جمله زراعت، اصلاح نباتات، فیزیولوژی گیاهان زراعی، آبیاری، حاصلخیزی خاک، علفهای هرز، بیماریشناسی و مکانیزاسیون و با مشارکت مؤسسات تحقیقاتی مرتبط و بهصورت تقاضامحور و سفارشی از سوی معاونت زراعت اجرا میشود.
زمانیان با تأکید بر ضرورت انطباق نظامهای زراعی با شرایط جدید اقلیمی تصریح کرد: تشدید محدودیت منابع آب و خاک و پایین بودن بهرهوری نهادهها، انجام پژوهشهای بهزراعی در راستای افزایش سازگاری و تابآوری نظامهای زراعی پایدار را اجتنابناپذیر کرده است.
وی گفت: در دو سیستم زراعی مرسوم و کمنهاده، گیاهان زراعی بهگونهای انتخاب و استقرار یافتهاند که ضمن استفاده بهینه از نهادههای طبیعی و مصنوعی، از تعاملات متقابل درون نظام زراعی برای بهبود بهرهوری و افزایش کارایی استفاده شود.
به گفته زمانیان، محصولات مورد بررسی در این پروژه شامل طیف متنوعی از محصولات مؤثر بر امنیت غذایی کشور از جمله غلات، دانههای روغنی، گیاهان علوفهای، حبوبات، گیاهان جدید و دارویی است که بر اساس معیارهایی همچون کمآببر بودن، صرفه اقتصادی، مزیت نسبی، پایداری تولید، کیفیت و ملاحظات زیستمحیطی انتخاب شدهاند.
رییس مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر ادامه داد: در هر دو نظام زراعی، عملیات آمادهسازی زمین بدون استفاده از گاوآهن برگرداندار و با گاوآهن قلمی انجام شده و کشت در بستر بقایای ۳۰ درصدی محصول قبلی و با بهرهگیری از سامانههای آبیاری تحت فشار و تیپ صورت میگیرد.
وی افزود: تفاوت اصلی دو نظام مرسوم و کمنهاده در نوع و میزان مصرف کودهای شیمیایی و مقدار آب آبیاری در توالیهای زراعی مختلف است و شاخصهایی همچون بهرهوری اقتصادی آب، شکاف بهرهوری، کارایی جذب عناصر غذایی و کارایی انرژی برای ارزیابی این نظامها مورد استفاده قرار میگیرد.
زمانیان در پایان خاطرنشان کرد: این پروژه به مدت پنج سال در دو منطقه کرج و مشهد اجرا خواهد شد و نتایج آن میتواند نقش مهمی در ارتقای بهرهوری، پایداری تولید و مدیریت منابع پایه در کشاورزی کشور ایفا کند.